•       حاج حسین آقا ملک، واقف و خیر بزرگ ایرانی و موسس کتابخانه و موزه ملی ملک، 10 خرداد 1250 (11 ربیع الاول 1288) در تهران در خانه پدریش واقع در بازار بین‌الحرمین به دنیا آمد. خانواده وی اصالتا تبریزی، روحانی و مجتهدزاده بودند. به مدارس دارالشفاء و صدر تهران فرستاده شد تا به تحصیل علوم قدیمه بپردازد چرا که پدرش، آقا محمدکاظم، تعالیم مدارس مدرن را مخل دین می دانست. استادان او سید محمدعلی مازندرانی و میرشهاب الدین نیریزی بودند و گویا با میرزا ابوالحسن جلوه حکیم بزرگ عصر ناصری صمیمیت داشت. مدتی هم دور از چشم پدر به مدرسه فرانسوی آلیانس رفت تا زبان فرانسه را بیاموزد. در آن جا با کسانی چون محمدعلی فروغی (ادیب و نخست وزیر سال های بعد) هم دوره بود.
         در 28 سالگی او دستیاری پدرش در اداره املاک خراسان را برعهده داشت و گویا نخستین علقه‌های فرهنگی اش در سفری که همراه پدر به مشهد رفت، بسته شد. در آن جا به راهنمایی یکی از دوستان پدر با پاره ای نفایس حرم رضوی آشنا شد و بعدتر وقتی در نیشابور نسخه ای از دیوان "ابن یمین فریومدی" (شاعر سده ششم هجری) را بدست آورد، فکر بنیاد یک کتابخانه بزرگ به ذهنش خطور کرد.
          کتابخانه ای که ملک از حدود سال ۱۲۷۸ خورشیدی فراهم آورد، ابتدا در مشهد بود و سپس به خانه پدری او در بازار بین الحرمین تهران منتقل شد. در سال 1316 اولین وقفی که حاج حسین آقا ملک انجام داد، وقف همین کتابخانه به آستان قدس رضوی بود. وی همواره به تأسیس کتابخانه در فضایی بزرگتر می اندیشید بنابراین در ۲۹ تیرماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران (محل کنونی مؤسسه) برای ساختمان جدید کتابخانه وقف نمود. البته ساخت آن موزه در زمان حیات وی اتفاق نیفتاد و موزه و کتابخانه ملک تا سال 1375 در خانه پدری وی دایر بود. آستان قدس رضوی طراحی و ساخت بنای ساختمان جدید را در سال 1363 آغاز کرد و در سال 1375 موزه و کتابخانه ملی ملک در محل کنونی آغاز به کار کرد.
          حسین ملک همچنین املاک و مستغلات زیادی را در تهران و خراسان وقف امور خیریه و عام المنفعه کرده و بدین ترتیب در جایگاه بزرگ‌ترین واقف تاریخ معاصر ایران نشسته است. برای مثال می‌توان از باغ ملی مشهد، بیمارستان رضوی در چناران، بیمارستان سجادیه در تربت جام و شیرخوارگاه نام برد که وقف مردم نمود. باغ صبای تهران و قصر ملک در شمیران نیز از جمله موقوفات وی هستند که به ترتیب برای هنرمندان و آموزش و پروش وقف شدند. همچنین باغ وکیل آباد را در سال 1348 وقف مردم مشهد نمود و به هرکدام از فرهنگیان مشهد 510 مترمربع زمین اهدا کرد.
          حاج حسین آقا ملک در سن 101 سالگی، 4 مرداد 1351، در تهران چشم از جهان فروبست و پیکرش را به مسجد سپهسالار منتقل کردند و پس از تشییع باشکوه در تهران، به مشهد آورده شد و در حرم امام رضا(ع) در رواق دارالحفاظ به خاک سپرده شد.

    پیشینه خانوادگی:

          پدربزرگ حاج حسین، آقا مهدی نام داشت که برخلاف پدرانش که در کسوت روحانیت بودند، به قشون پیوست و در جنگ‌های ایران و روس به درجه سرهنگی رسید. وی پس از جنگ به تجارت روی آورد و تاجر بسیار موفقی بود. آقا مهدی از دوستان میرزا محمدتقی خان امیرنظام بود. امیرنظام که بعدها به امیر کبیر ملقب شد، در آن زمان پیشکار اصلی ولیعهد قاجار ناصرالدین میرزا بود و پس از درگذشت محمدشاه، امیرنظام مبلغ 100 هزار تومان برای به تخت نشاندن و انتقال شاه جوان ناصرالدین شاه از تبریز به تهران، از آقا مهدی قرض گرفت. در این زمان آقا مهدی نیز به تهران نقل مکان کرد و به پاس خدماتش لقب "ملک التجار ممالک محروسه ایران" را از شاه قاجار دریافت نمود. پس از آقا مهدی ملک التجار تبریزی این لقب به فرزندش محمد کاظم رسید و او نیز وارد تجارت شد. آقا محمدکاظم در کنار تجارت دستی در ورزش، شعر و ادب داشت و از سیاست نیز برکنار نبود.
          محمدکاظم ملک التجار تبریزی از راه تجارت و خرید املاک وسیع در خراسان ثروت هنگفتی برای فرزندانش به ارث گذاشت که پایه و اساس ثروت و اموال حاج حسین آقا ملک بود.


     
راه های ارتباطی
ورود به پنل

  مشهد، بلوار امام خمینی، بین امام خمینی31 و 33، روبروی سه راه دارایی، مرکز آفرینش و پژوهش هنرهای سنتی خانه ملک (جانمایی بر روی Google)

05138518386  
 
تمامی حقوق این پورتال متعلق است به اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی مجری پورتال : شرکت داده پردازی پویان ابتکار شرق